އަށްވަނައީ: ވިޞާލުކޮށް ރޯދަ ހިފުން
ޢަރަބި ބަހުގައި ވިޞާލުގެ ލަފްޒީ މާނައަކީ ގުޅުވާލުމެވެ. ރޯދަ ހިފުމުގައި ވިޞާލުކުރުމަކީ އިރު އޮއްސުމުން ރޯދަ ނުވީއްލާ ރޯދަ ދިގުކޮށްލުމެވެ. އަދި އެއް ދުވަހަށް ވުރެ ގިނައިން ރޯދައަށް ހުރުމެވެ. [1] ވިޞާލުކޮށް ރޯދަ ހިފުމުގައި ދެގޮތެއް ވެއެވެ. އެއީ:
– އިރު އޮއްސުމުން ރޯދަ ވީއްލުމުގެ އިޚްތިޔާރު އޮވެ ޤަޞްދުގައި ރޯދަ ނުވީއްލާ ފަސްކޮށްފައި ރޯދަ ވީއްލުން [2]
– ރޯދަ ނުވީއްލާ ވިދިވިދިގެން ދެ ދުވަހު ނުވަތަ އެއަށް ވުރެ ގިނަދުވަހު ރޯދައަށް ހުރުން [3]
ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ވަނީ މިކަން ނަހީކުރައްވާފައެވެ. ޢަބްދުﷲ ބުން ޢުމަރު رضي الله عنهما ވިދާޅުވިއެވެ.
«نَهَى رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، عَنِ الوِصَالِ» [رواه البخاري في صحيحه برقم: (1962)]
މާނައީ: “ﷲގެ ރަސޫލާ صلى الله عليه وسلم ވަނީ ‘ވިޞާލު’ކޮށް ރޯދަ ހިފުން ނަހީކުރައްވާފައެވެ.”
އެކަލޭގެފާނު ބާރުއަޅުއްވާފައިވަނީ އިރުއޮއްސުމުން އަވަހަށް ރޯދަ ވީއްލުމަށެވެ. އެކަލޭގެފާނު ޙަދީޘްކުރެއްވިއެވެ.
«لاَ يَزَالُ النَّاسُ بِخَيْرٍ مَا عَجَّلُوا الفِطْرَ» [رواه البخاري في صحيحه برقم: (1957)]
މާނައީ: “(އިރު އޮއްސުމުން، ލަސްނުކޮށް) ރޯދަވީއްލުމަށް އަވަސްވެގަންނަހާ ހިނދަކު މީސްތަކުން ވާހުށީ ހެޔޮކަމުގެ މަތީގައެވެ.”
އެހެންކަމުން އެންމެ މޮޅު އިތުރު ގޮތަކީ އިރުއޮއްސުމުން އަވަހަށް ރޯދަ ވީއްލުމެވެ.
އަދި އެއަށްވުރެ ފަސްކުރުމަކީ އެންމެ އައުލާ ގޮތާ ޚިލާފު ކަމެކެވެ.
އަދި ރޯދަ ވީއްލުމަކާ ނުލައި ދެ ދުވަސް ނުވަތަ އެއަށް ވުރެ ގިނަދުވަސް ވަންދެން ރޯދަ ހިފުމަކީ ޙަރާމްކަމެކެވެ. [4]
ނުވަވަނައީ: ޙައިޟުގެ ދުވަސްވަރުގައި ނުވަަތަ ނިފާސްގެ ދުވަސްވަރުގައި ރޯދަ ހިފުން
ޙައިޟުގެ ދުވަސްވަރު އަންހެން ކަނބަލުން ޢަމަލުކުރަންވީ ގޮތާ ބެހޭގޮތުން ސުވާލު ދެންނެވުމުން ޢާއިޝާ رضي الله عنها ވިދާޅުވިއެވެ.
«كَانَ يُصِيبُنَا ذَلِكَ، فَنُؤْمَرُ بِقَضَاءِ الصَّوْمِ، وَلَا نُؤْمَرُ بِقَضَاءِ الصَّلَاةِ» [رواه مسلم في صحيحه برقم: 69 – (335)]
މާނައީ: “ތިމަންކަނބަލުންނަށް އެކަން ދިމާވުމުން (ރޯދަ ދޫކޮށްލާފައި އެ ދުވަސްތައް) ޤަޟާ ކުރުމަށް އަމުރުވެވުނެވެ. އަދި (އެދުވަސްތަކުގައި ފާއިތުވި) ނަމާދުތައް ޤަޟާކުރުމަށް އަމުރުނުކުރައްވައެވެ.”
މިކަންކަމުގައި ނިފާސްގެ އަހުލުވެރިންގެ ޙުކުމަކީ ޙައިޟުވެރިންގެ ޙުކުމެވެ. އެކަމަށް ޢިލްމުވެރިންވަނީ އިޖުމާޢުވެފައެވެ. [5]
______________________________________
[1] ބައްލަވާ: الصحاح للجوهري (5/1842) والنهاية لابن الأثير (5/193).
[2] ބައްލަވާ: منحة العلام لآل بسام (ص: 389).
[3] ބައްލަވާ: الشرح الممتع للعثيمين (6/438).
[4] ބައްލަވާ: منحة العلام لآل بسام (ص: 389 – 391).
[5] ބައްލަވާ: المجموع للنووي (2 / 520).
ރޯދަ ހިފުން ނަހީކުރައްވާފައިވާ ދުވަސްތަކާއި ޙާލަތްތައް – އެހެން ބައިތައް